Łańcut i okolice

Łańcut to miasto w województwie podkarpackim, na granicy Podgórza Rzeszowskiego i Pradoliny Podkarpackiej. Jest siedzibą władz powiatu i gminy. Łańcut należy do województwa podkarpackiego i leży 16 km na wschód od jego stolicy – Rzeszowa. Przez tereny miasta przebiega szlak tranzytowy Jędrzychowice – Korczowa (E40), który łączy zachód Europy z Ukrainą.

Miasto założone przez króla Kazimierza Wielkiego. Lokacja miasta na prawie magdeburskim nastąpiła w roku 1376 z nadania księcia Władysława Opolczyka w dolinie rzeki Wisłoka. Król sprowadził tu kolonistów niemieckich z miejscowości Landshut (= strażnica kraju) w Bawarii.
W XV wieku wybudowano tu zamek początkowo drewniany, który do XVI wieku dawał odpór najazdom tatarskim. Historyczne nazwy miasta Landshut, Lanczuth (1375), Landssuth (1381), Lanchth (1384), Lanczuth (1494), jeszcze w roku 1650 Landshut [4]. W pobliżu Łańcuta założono w roku 1450 niem. wieś Helwigau. Ludność niemiecka z okolic Łańcuta i Albigowej zachowała swoją odrębność językową do I. poł. XVIII wieku. Podczas II wojny światowej niemiecka administracja okupacyjna tzw. Generalnego Gubernatorstwa ponownie wprowadziła w roku 1941 dla miasta nazwę Landshut.

Zamek powstał w obecnym miejscu i kształcie w pierwszej połowie XVII wieku, gdy został zakupiony przez Lubomirskich. Stąd często stosowana nazwa Zamek Lubomirskich w Łańcucie. Od tego czasu był przez kolejne pokolenia rozbudowywany i upiększany, przechodząc po drodze również kilka znacznych i udanych przebudów. Powstały również kolejne budynki a tereny fortyfikacji ziemnych zamieniono na ogrody. W roku 1745 właścicielem zamku w Łańcucie został marszałek wielki koronny Stanisław Lubomirski, którego żoną była Izabela Lubomirska z Czartoryskich (powszechnie nazywana księżną marszałkową). Po śmierci Stanisława Lubomirskiego pełne władanie nad zamkiem uzyskała jego żona, a z kolei po jej śmierci w roku 1816 Łańcut przeszedł w ręce jej wnuków Alfreda i Artura Potockich. W roku 1830 Łańcut stał się ordynacją z Alfredem Potockim jako pierwszym ordynatem.
W czasie działań wojennych II wojny światowej zamek nie ucierpiał. Zamek został przejęty przez władze Polski Ludowej i zamieniony w muzeum.
Dział Edukacji Muzealnej prowadzi zajęcia warsztatowe w oparciu o zbiory muzeum dla szkół podstawowych, gimnazjów i szkół średnich. Można tu zamówić lekcje m.in. na tematy biblijne i mitologiczne w malarstwie, judaizm ? religia i sztuka, obyczaje i zwyczaje w dawnej Polsce, teatr dworski i tradycje żywych obrazów. Co do ostatniego tematu to służą mu m.in. oryginalne dekoracje teatralne i scenograficzne projekty z przełomu XIX i XX w., unikatowe w skali polskiej.

W nawiązaniu do tradycji zapoczątkowanych przez księżnę Izabelę Lubomirską zamek prowadzi ożywioną działalność muzyczną. Od 1960 roku nieprzerwanie do dziś, zawsze w maju, organizowana jest impreza, która nosiła pierwotnie nazwę Dni Muzyki Kameralnej. W 1981 roku przekształcono ją w Festiwal Muzyki, którego dyrektorem artystycznym został Bogusław Kaczyński. Festiwal jest jedną z najważniejszych imprez muzyki poważnej w kraju. Od 1975 roku organizowane są tu również mistrzowskie kursy interpretacji muzycznej.
W zamku łańcuckim kręcono także sceny dwóch znanych polskich filmów fabularnych: Trędowatej (1976) i Hrabiny Cosel (1968).
Zamek pełni również funkcje reprezentacyjne i służebne wobec instytucji państwowych. W 1996 roku odbyło się tu spotkanie 9 prezydentów państw Europy Środkowej. Dość często odbywają się w nim również sympozja naukowe. Osobom fizycznym i instytucjom prywatnym pomieszczeń zamkowych nie udostępnia się. Wyjątek uczyniono jedynie dwa razy ? dla potomków byłych właścicieli. W zamku odbyły się uroczystości ślubne Stanisława Potockiego i Rosy Larco de la Fuente oraz część uroczystości pogrzebowych związanych ze sprowadzeniem do Polski prochów śp. Elżbiety z Radziwiłłów Potockiej, jej synów Alfreda i Jerzego oraz jego żony Susany Iturreguiy Orbegoso.

Tekst oraz zdjęcia wykorzystane ze stron www.wikipedia.org

Komornik Sądowy

Jacek Wróbel
tel. kom. 601 896 500

Kontakt

ul. Piłsudskiego 68
37-100 Łańcut
podkarpackie
tel./fax +48 17 225 79 49